«سال گذشته در مارین‌باد»؛ ضرورت «غیرمتعارف» در جهان «متعارف»

اعتماد نوشت: هر نوازنده‌ای قبل از نواختن باید سازش را کوک کند. هر خواننده‌ای باید قبل از خواندن احساسش را و تحریرش را با دستگاه و گوشه‌های دستگاهی که می‌خواهد در آن بخواند «کوک» کند. (با صدای کوک‌شده در ابوعطا یا چهارگاه نمی‌توان در ماهور خواند). هر بازیگری باید بدنش و احساسش را با نقشی که می‌خواهد بازی کند، کوک کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ذهن کوک‌شده در یک نگاه بسته، در یک دیسیپلین بسته، در یک عادت بسته، در یک ساختار حزبی، سیاسی، حکومتی بسته، در یک سنت خانوادگی، قبیله‌ای بسته، در یک فلسفه بسته و در یک زبان بسته نمی‌تواند «غیرمتعارف» را بفهمد مگر آنکه کوک ذهنش را تغییر داده، از «جهان متعارف» خارج شده و آن را برای فهم «غیرمتعارف» کوک کند. به میزانی که ذهن بتواند وارد «بازی تغییر کوک» بشود به همان میزان هم از «متعارف» فاصله گرفته و گامی به سوی فهم «غیرمتعارف» برداشته است «ذهن تاریخی» از این منظر یعنی «مسیر حرکت ذهن در مواجهه با تغییر کوک ذهن».

«سال گذشته در مارین‌باد»

فیلم مشهوری است از «آلن رنه» کارگردان شاخص فرانسوی که بر اساس فیلمنامه‌ای به همین نام از نویسنده مشهور فرانسوی «آلن رُب گریه»، ساخته شده و نماد مشخصی است از یک فیلم «غیرمتعارف» که با «ذهن متعارف» نمی‌توان آن را دید و فهمید. از طرف دیگر نفهمیدن آن هم نفهمیدن بخش مهمی از تاریخ سینما و ادبیات است. «رُب گریه» نگارش فیلمنامه «سال گذشته در ماریان باد» را در فاصله سال‌های ۱۹۶۴- ۱۹۶۱ انجام داد و پس از آن، فیلم توسط «آلن رنه» ساخته شد و جایزه شیر طلایی جشنواره ونیز را از آن خود کرد.

«سال گذشته در مارین باد» از آغازگران سینمای مدرن جهان است که توانست قواعد کلاسیک قصه‌پردازی در سینما را تغییر دهد و به جای آنکه قصه را با آغاز، نقطه اوج، پایان مشخص و با روایتی خطی و سرراست تعریف کند، از فرمی پیچیده در شخصیت‌پردازی و روایت استفاده کند تا فیلم به یک معمای چندوجهی و پیچیده و گاه غیرقابل رمزگشایی تبدیل شود. ابهام در وقوع عشقی میان شخصیت‌های داستان فیلم، یکی از همین موارد است؛ و البته این ابهام با بنیان‌های زیباشناختی قوی همراه است و به همین دلیل هم با شلختگی و ابهام موجود در «سینمای متعارف» فرق دارد.

اگر ابهام زیباشناختی «سال گذشته در مارین باد» از زمان اولین نمایش فیلم تاکنون همچنان باقی است به همان علتی است که خود «آلن رنه» در مصاحبه‌ای گفته بود، او می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم «سال گذشته در مارین‌باد» یک معما باشد. هر تماشاگری راه‌حل خود را برای این مساله پیدا می‌کند، اما این راه‌حل برای همه نمی‌تواند یکسان باشد.»

«پالین کایل» منتقد امریکایی فیلم که «ابهام» را از «زیباشناسی ابهام» جدا می‌کند، «سال گذشته در مارین باد» را یک «فاجعه بی‌هدف» می‌خواند و آثار رنه را رد کرده و می‌گوید: «رنه چیزی جز فرم نیست، بی‌هیچ فهمی از شخصیت یا احساس».

در این فیلم، بر خلاف نظر «پالین کایل» کاراکتر‌ها با مسائل پیچیده شخصیتی خود مواجه می‌شوند. اگر ابهامی در روایت فیلم هست برآمده از شخصیت چندوجهی و ابهام‌های ذهنی و رفتاری خود انسان‌هاست که «آلن رنه» (و «رُب‌گریه» نیز) به آن مسائل به خوبی توجه کرده‌اند.

مسائلی چون: تصورات پیچ در پیچ ذهن انسان، عاشقانه‌های پر رمز و راز آدمی، افکار و آرزو‌های به وقوع نپیوسته انسان، خیال‌هایی که در گذشته تجربه شده ولی از یاد برده شده، دوباره تجربه مجدد آن‌ها از سر گرفته می‌شود. همراه با ایجاد چنین پرسش‌هایی: چرا مرد آگاهانه عاشق زنی مجهول و ناشناس می‌شود؟ چرا زن این عشق را فراموش کرده؟ چرا زن در پایان سخنان و داستان مرد را باور می‌کند؟ آیا مرد مبهم و رویاگون برای زن هم نماد عشق است؟

فیلم به این ترتیب به «خلق موقعیت‌ها» یی می‌رسد که در آن‌ها «انسان به مثابه مساله» به تصویر کشیده می‌شود به جای آنکه شخصیت‌ها به روایت داستان و قصه بپردازند و شاید به همین دلیل است که منتقدی، چون «پالین کایل» می‌گوید کاراکتر‌های فیلم «سال گذشته در مارین‌باد»، شخصیت و احساس ندارند.

در این فیلم این «موقعیت» هاست که تبدیل به کاراکتر می‌شود نه «تیپ» ها. در چنین «موقعیت» هایی، کاراکتر‌ها خود را در گذشته گم کرده‌اند، گذشته‌ای تاریک و مبهم که مبنای ساختن آینده‌ای ایده‌آل شده است.

زیرا فیلم «فیلم سال گذشته در مارین باد» برخلاف «عرف متعارف»، نه یک فیلم کاراکترمحور، حادثه‌محور، تیپ‌محور، قهرمان‌محور و ضدقهرمان‌محور، بلکه فیلمی «موقعیت‌محور» است، فیلمی که به‌طور «غیرمتعارف»، نیاز به بازی موقعیتی، میزانسن موقعیتی، دکوپاژ موقعیتی و کارگردانی موقعیتی دارد و «آلن رنه» به زیبایی به آن نیاز پاسخ داده است. از این منظر فیلم سال گذشته در مارین باد» همچنان معاصر و بلکه از زمانه فعلی نیز جلوتر است.

منبع: فرارو

کلیدواژه: سینمای جهان نقد فیلم قیمت طلا و ارز قیمت موبایل آلن رنه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۸۵۸۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت حل مشکلات بیمه ای بیماران تالاسمی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، مریم خوش‌اخلاق با اشاره به ۸ ماه می‌روز جهانی تالاسمی اظهار کرد: انجمن تالاسمی خوزستان ۲ هزار و ۲۰۰ عضو دارد که ۵۰۰ نفر از این افراد، بیمار سیکل سل هستند. بعد از مازندران، خوزستان دارای بیشترین آمار مبتلایان تالاسمی است.

وی در خصوص مشکلات فعلی بیماران تالاسمی افزود: داروی هیدروکسی اوره برای تعدادی از بیماران تالاسمی به عنوان جایگزین خون استفاده می‌شود، اما متاسفانه حدود سه ماه است که این دارو وارد نشده است.

خوش‌اخلاق با اشاره به تاثیر تحریم‌ها در کمبود داروی بیماران تالاسمی تصریح کرد: در حال حاضر داروی هیدروکسی اوره موجود نیست، در حالی که این قرص جایگزین خون برای برخی بیماران است و این بیماران بدون مصرف این قرص نمی‌توانند حتی فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهند. هر چند داروی ایرانی و هندی مشابه این دارو نیز وجود دارد، اما برای بسیاری از بیماران سازگار نیست و به آن حساسیت دارند.

وی بیان کرد: یکی دیگر از معضلات بیماران تالاسمی در خوزستان این است که دستگاه ام آر آی T ۲ star بیمارستان گلستان اهواز که تقریبا مختص بیماران تالاسمی است و میزان آهن قلب و کبد را نشان می‌دهد، حدود چهار ماه است که مشکل دارد و هیچ مرکز دیگری در اهواز وجود ندارد که با بیماران خاص قرارداد داشته باشد تا بتوانند بررسی‌ها را انجام دهند، بنابراین بیماران این بررسی‌ها را انجام نمی‌دهند یا با هزینه‌های زیاد به تهران مراجعه می‌کنند تا این بررسی‌ها را انجام دهند.

مدیرعامل انجمن تالاسمی خوزستان گفت: بدون این بررسی‌ها اگر بیماران دچار عارضه شده باشند، دیر متوجه آن می‌شوند. این بررسی‌ها جزو چکاپ‌های سالیانه بیماران تالاسمی است. اگر این بیماران میزان آهن موجود در قلب و کبدشان را نسنجند، متوجه میزان بار آهن در این اندام‌ها نمی‌شوند و در نتیجه آهن دور قلب و کبد را فرا می‌گیرد و دچار عارضه قلبی و کبدی می‌شوند و دو عضو حیاتی بدن درگیر خواهند شد.

وی با اشاره به مشکلات بیمه‌ای تالاسمی عنوان کرد: یکی دیگر از مشکلات بیماران تالاسمی این است که یکی دو سال است روز به روز تعداد بیشتری از آزمایش‌ها و دارو‌ها از بسته خدمتی بیماران تالاسمی خارج می‌شود و این بسته خدمتی، هم در سازمان تامین اجتماعی و هم بیمه سلامت در حال کوچکتر شدن است. مثلا قبلا چکاپ‌های سالیانه کاملا تحت پوشش بسته خدمتی بود، اما اکنون برخی آزمایش‌ها مانند تراکم استخوان هر دو سال یک بار باید انجام شود.

خوش‌اخلاق گفت: قبلا در بیمارستان بقایی اهواز همه هزینه‌های بیماران سیکل سل رایگان بود، اما اکنون بیمارستان از این بیماران پول دریافت می‌کند و بعد بیماران باید فاکتور‌ها را به بیمه خدمات درمانی ارسال کنند و مشخص نیست درصدی از آن پردخت می‌شود یا نه. بیمار تالاسمی حال خوشی ندارد، اما باید هزینه رفت و آمد را بدهد و پیگیری‌ها را انجام دهد تا ببیند بیمه پول هزینه‌شده را پرداخت می‌کند یا نه.

وی بیان کرد: سال گذشته از خردادماه سقف بسته خدمتی تمام شده بود و گفتند دیگر پول نداریم بنابراین بیماران باید پول پرداخت می‌کردند. بعد گفتند آبان‌ماه به بعد می‌توانیم هزینه فاکتور‌ها را پرداخت کنیم، اما بیماری که در روستا است چگونه با بی‌حالی و سختی خود را به شهر برساند؟ هزینه رفت و آمد را هم باید بدهد تا ببیند فاکتور‌ها را پرداخت می‌کنند یا نه.